Tangsudo, w transkrypcji angielskiej tang soo do - koreańska sztuka walki. Mocny wpływ na jej powstanie miało karate oraz systemy chińskie.
Tangsudo często określa się jako "koreańskie karate". Nazwa tej sztuki walki oznacza "chińską sztukę walki rękami" (Tang - nazwa jednej z dynastii Chin w języku koreańskim słowo to oznacza "chiński", Su - ręka, cios obrona, Do - droga, sztuka, sposób życia. Calość oznacza "droga ręki dynastii Tang" albo "droga chińskiej ręki". Używane w Korei przed 1930 rokiem chińskie ideogramy oznaczające tangsoodo i karate-do są bardzo podobne. Pierwotnie słowa japońskie kara te do nie oznaczały "drogi pustej ręki", ale "drogę chińskiej ręki". Na początku wieku XX Gichin Funakoshi nadał inne znaczenie słowu kara te - "pusta ręka", uzasadniając filozofią buddyjską, jakoby pustka odnosiła się do stanu umysłu.
Bardzo popularna jest pisownia amerykańska: Tang Soo Do, jednakże w obowiązujących transkrypcjach z alfabetu koreańskiego nazwa sztuki walki powinna mieć pisownię tangsudo lub dangsudo. Nazwa ta wg norm językowych powinna być pisana od małej litery, jako nazwa pospolita, oraz łącznie z następujących przyczyn: W językach europejskich nie ma słów tang, dang, su, soo, do, a jeśli są, mają inne znaczenie niż w języku koreańskim. Nazwa "tangsudo" ma inne znaczenie, niż to, które można wyprowadzić z poszczególnych jej członów. Pisownia łączna ułatwia w tym przypadku korzystanie z programów do sprawdzania poprawności ortograficznej.
Nazwy takie jak "taekwondo" czy "hapkido" obecnie niemal zawsze pisze się łącznie. Jednak z drugiej strony, wprowadzenie łącznej pisowni w języku polskim może wprowadzić chaos informatyczny, gdyż większość źródeł stosuje zapis trójczłonowy. Wyjątek stanowią źródła o charakterze naukowym, gdzie wymagana jest transkrypcja oficjalna. Ponieważ wiele szkół i organizacji tangsudo używa do zapisu nazwy tej sztuki walki innych pisowni, uwarunkowanych wewnętrzną tradycją, pojawia się tendencja (również w Wikipedii), by używać tangsudo na oznaczenie samej sztuki walki, zaś w nazwach organizacji i szkół tangsudo stosować pisownię przez nie propagowaną. Niekiedy obok nazwy propagowanej pojawia się pisownia oryginalna w nawiasach, np. Tang Soo Do (tangsudo).
RÓŻNICE Z TAEKWONDO - Jedną z podstawowych różnic między tangsudo a taekwondo jest, to że w tangsudo bardziej skłania się w kierunku sztuki walki, czy trening jest wszechstronny - od walki sportowej, samoobrony realnej po układy i władanie białą bronią. Większą też uwagę poświęca się do treningu mentalnego, w szczególności chodzi kultywowanie pewnej symboliki i filozofii. Ponadto formy w TSD są inne od tych, które się praktykuje w taekwondo (i to zarówno w WTF jak i IFT). W TKD nie ma układów z bronią, które w TSD są jednym z warunków promocji na wyższy pas.
Historia
Około 1794 roku koreański urzędnik Lee Duk Moo ułożył podręcznik technik sztuk walki używanych przez koreańską armię. Dzieło zatytułowane Muye tobo t'ongji (Ilustrowany podręcznik sztuk walki) zostało napisane w klasycznej chińszczyźnie i przeznaczone dla arystokracji. Spośród 300 stron tekstu, jedynie 16 omawiało walkę bez broni. Pokazane tam techniki przypominają północną odmianę stylu z klasztoru Szaolin. Po drugiej wojnie światowej nawiązywano do Muye tobo t'ongji jako do źródła koreańskich sztuk walki. W XVIII wieku powstała gra taekkyon (przedtem nie zanotowano tej nazwy, wcześniejsze formy walki nazywając subak). W taekkyon stosowano podcięcia i kopnięcia, zaś rąk używano głównie do blokowania ciosów lub utrzymania równowagi. Celem tej gry było spowodować upadek przeciwnika trzema sposobami.
1. podcięcie nogi przeciwnika,
2. kopnięcie przeciwnika w klatkę piersiową lub w ramię,
3. wyskok i kopnięcie przeciwnika w głowę.
Sztuka ta nie była podbudowana wartościami duchowymi i filozoficznymi i widzowie często robili zakłady podczas zawodów. Ze względu na nacisk na kopnięcia po łuku, w latach sześćdziesiątych XX wieku ten rodzaj współzawodnictwa wywarł wpływ na sportowe taekwondo. Jednakże termin taekkyon znaczeniowo nie ma nic wspólnego z terminem taekwondo. 22 sierpnia 1910 roku Japonia oficjalnie zaanektowała Półwysep Koreański, zmieniając go w swoją prowincję. Okupacja japońska despotycznie tłumiła wszelkie formy kultury koreańskiej. Koreańczykom zabroniono praktykować jakąkolwiek rodzimą sztukę walki, społeczeństwo wiedziało tylko o gumdo (kendo) i yudo (judo). Jednak tradycyjne koreańskie sztuki walki, takie jak taekkyon, praktykowała niejawnie garstka uczniów.
Powstałe podczas japońskiej okupacji koreańskie sztuki walki tangsoodo i kongsoodo (inny sposób odczytania chińskich ideogramów oznaczających karate-do) wywodzą się od japońskiego karate. Od roku 1926 Koreańczyk Won-Guk Lee studiował prawo w Japonii i uczył się karate pod kierunkiem Gichina Funakoshi. W roku 1944 rozpoczął nauczanie Chung Do Kwan w Seulu, gdzie jednym z jego uczniów był Jhoon Rhee. Duży wpływ na tangsoodo wywarł Kee Hwang (ur. 9 listopada 1914, zm. 14 lipca 2002). Pracując dla japońskiego przedsiębiorstwa kolejowego w Mandżurii Cho Sun Railway Company, Kee Hwang uczył się karate. Korzystał przy tym z dostępnych mu książek w języku japońskim. (Kee Hwang twierdził, że uczył się chińskich sztuk walki w Mandżurii, lecz wielu badaczy podważa to twierdzenie). W 1945 roku Kee Hwang założył szkołę karate Mu Duk Kwan (mu - walka, duk - cnota, zacność, kwan - szkoła walki) zaś w 1953 organizację Korea Tang Soo Do Association W roku 1955 grupa przedstawicieli szkół walki, oficerów koreańskiej armii i polityków zdecydowała, że tangsoodo i kongsoodo nie są wystarczająco patriotycznymi nazwami dla stylów karate praktykowanych w Korei i na wniosek generała Hong-Hi Choi uchwaliła, że w przyszłości wszystkie koreańskie style powinny być nazwane taekwondo.
Nowa sztuka walki miała nawiązywać do koreańskiej gry zwanej taekkyon polegającej na kopnięciach i podcięciach. Większość koreańskich sztuk walki przyłączyła się do nowej Taekwondo Association, lecz Kee Hwang zdecydował utrzymać niezależność Mu Duk Kwan, aby zachować czystość form i tradycyjne wartości. Po części Ji Do Kwan także utrzymała niezależność. Około roku 1957 Koreańczyk Jhoon Rhee zaczyna nauczać karate Ji Do Kwan, system oparty na karate Shotokan, w San Marcos (Teksas). We wrześniu 1961 roku style karate znane jako Chung Do Kwan, Chang Mu Kwan, Song Mu Kwan, Mu Duk Kwan i Ji Do Kwan reorganizuje się w zunifikowany system zwany taesoodo. Utworzono organizację Korea Taesoodo Association (KTA, od 1965 Korea Taekwondo Association) a taesoodo staje się częścią wojskowego szkolenia. Liderzy Mu Duk Kwan i Ji Do Kwan opierają się konsolidacji. Z powodów politycznych ogranicza się japońskie pochodzenie stylu, co doprowadza do rozwoju nowych założeń etycznych, filozoficznych i technicznych tej sztuki.
Podobnie zresztą dzieje się w tangsoodo: wiele oficjalnych historii tej sztuki walki odwołuje się wprost do chińskich źródeł, pomijają okinawajskie karate. Z kolei w 1965 KTA ustala komitet w celu zaprojektowania odmiennej praktyki form (zwanych poomse) które mają zastąpić tradycyjnie nauczane kata karate. Wprowadzenie walki sportowej w ochraniaczach pozwalających na większy kontakt zmieniło taktykę walki. Na przykład, karate kładzie nacisk na pojedyncze uderzenia pięścią, a taekwondo zaczęło kłaść nacisk na kopnięcia wyprowadzane w szybkiej kombinacji. Zabraniało używania technik ręcznych na twarz oraz jakichkolwiek ataków poniżej pasa. Ponadto, zmodyfikowano reguły walki sportowej, aby kładąc nacisk na ciągłą akcję. Uprawiający tangsoodo są klasyfikowani w 10 stopni szkoleniowych, tzw. gup (od 10 do 1) i 10 mistrzowskich, dan. Stopnie od 7 dan wzwyż uzyskuje się za wybitną działalność w tangsoodo. Zawodnicy ćwiczą w specjalnych białych ubiorach (tzw. dobok) przypominających strój zawodnika karate i składających się ze spodni, kaftana i pasa. Kolor pasa wyraża stopień zaawansowania ćwiczącego: biały, pomarańczowy, niebieski, fioletowy, zielony, czerwony, czarny. Posiadacze stopni dan noszą z reguły czarne, a w niektórych organizacjach ciemnoniebieskie pasy.
W przypadku posiadaczy czarnych pasów oflis bluzy doboku jest obszyty na czarno. Tangsudo w części tradycyjnej jest stylem łączącym japońskie karate i koreańskie taekwondo. TSD jest z założenia wszechstronnym stylem. Obecnie trzy czynniki nadają charakter danego stylu walki - zasady sportowe i wymagania egzaminacyjne na poszczególne stopnie i praktyczność. Dlatego w taekwondo WTF (wersja olimpijska) trening technik uderzeń rękoma nie zajmuje wiele czasu, gdyż rzadko się otrzymuje za nie punkty. I dlatego też w karate (różnych odmianach) częstym elementem egzaminów a przez to i treningu, jest tzw. Kihon - wykonywanie tradycyjnych technik w tradycyjnych pozycjach. A w systemach walki (np. krav maga) nie uczy się techniki kopnięć z wyskoku po obrocie na wysokość głowy. Wspólnym elementem tangsudo i karate są formy. W tangsudo praktykuje się formy nazywane pyeong an (w transkrypcji angielskiej pyung an), podobne do układów pinan i heian w karate. Różnią się one od karateckich, podobnie różnią się między sobą ich odpowiedniki w poszczególnych stylach karate. Podobnie jest z bardziej zaawansowanymi układami (bassai, tekki/naihanchi itd.). Układy w tangsudo i taekwondo oczywiście się różnią, bowiem gen. Choi dążył do oddzielenia taekwondo od japońskiego karate, dlatego stworzył swoje układy zwnae tul, które praktykuje się w ITF-ie.
Pewne szkoły taekwondo jednakże paraktykują układy hyeong, identyczne jak w tangsudo. Zbieżności między tangsudo a taekwondo mają swą przyczynę w historii tych stylów. Jednak po 1945 roku oba style też krzyżowały swoje drogi. W 1961 roku powołano Koreański Związek TaeSooDo, organizację mającą na celu łącznie szkół walki w Korei. Nadal istnieje wiele szkół, które nazywa się Taekwondo Moo Duk Kwan (m.in. w Radomiu). Oba style powołują się na dawną sztukę walki taekkyeon (w transkrypcji angielskiej tae kyun lub tae kyon), w której dużą uwagę przykładało się do technik nożnych (np. z wyskoku, wielokrotne).
RYWALIZACJA SPORTOWA : Konkurencje rozgrywane na zawodach w Stowarzyszeniu Tang Soo Do Polska to: formy; władanie bronią; rozbicia desek; walki.
WALKA sportowa : Walki rozgrywane są w 2 formułach: semi-contact - walka przerywana; light-kick - walka ciągła z ograniczoną siłą z kopnięciem w udo (low-kick). Walczy się w rękawicach bokserskich i ochraniaczach na stopy i golenie, kask itp. Uderzenia ręką można zadawać zarówno w korpus jak w głowę. Podobnie jest z kopnięciami. Przepisy walk w Tang Soo Do przypominają przepisy rywalizacji w kickboxingu. Zawodniczy trening TSD obejmuje doskonalenie technik kopnięć jak i ciosów typowo bokserskich podobnie jak w Kickboxing z tą różnicą, że w TSD więcej uwagi poświęca się na kopnięcia. Dlatego właśnie tangsoodo można określić jako swego rodzaju "modern martial arts" - nowoczesna sztuka walki. Trening tradycyjnych technik wykonywanych w powietrze, zastąpiono treningiem na tarczach, łapka, sparingach w ochraniaczach.
ROZBIJANIE DESEK : Oprócz walki sportowej, TSD kultywuje tradycyjne elementy sztuki walki. Jak wcześniej napisano, formy są elementem rywalizacji sportowej. Są też najważniejszym elementem promocji na stopnie uczniowskie i czarnego pasa. A ze strony praktycznej są elementem wyrabiającym koordynację, koncentrację, równowagę. Kyok Pa, czyli rozbicia. Praktyczne zastosowanie jest niewielkie, dlatego jest traktowane jako element rywalizacji sportowej. Jest to połączenie testów siły i technik specjalnych praktykowanych w niektórych odmianach taekwondo. Do rozbić używa się desek sosnowych o wymiarach 25x25 cm i grubościach 2 cm dla seniorów, 1,5 cm dla juniorów, 1 cm dla dzieci. Głównie oceniana jest trudność techniki wykorzystanej do rozbicia. Np. technika ręka-młot jest niżej punktowana niż ręka-włócznia lub rozbicie deski na kolanie albo kopnięciem depczącym jest łatwiejsze niż kopnięcie z wyskoku po obrocie na wysokość głowy, czy kopnięcie obunóż w tym samym czasie. Na egzaminach na pasy również wymaga się rozbić i to już od najniższego stopnia 9 gup (na 10 stopień - biały pas - nie ma egzaminu). Z kolejnym gup wzrasta ilość desek do rozbicia - na 9 gup - jedna deska, na 8 gup dwie, na 7 gup - 3 itd.
WALKA BRONIĄ : Podczas zawodów startujący sam wybiera rodzaj broni. W wymaganiach egzaminacyjnych natomiast jest aż 7 układów z kijem. Na 1 dan jest układ z nożem i dowolną, np. nunchaku (e chul bong - kor.), tonfą (cha ru - kor.), na 2 dan wymagany jest układ z mieczem a na 3 z trzyelementowym kijem.
Zasady, Bron
Jak chyba w żadnym innym stylu kontaktowym, ćwiczy się władanie różnymi rodzajami broni. Trening obejmuje: kij długi (180 cm), nóż, miecz, nunchaku. Stowarzyszenie Tang Soo Do Polska nawiązało współpracę z United World Haedong Kumdo Federation z siedzibą w Korei Południowej, celem współpracy jest krzewienie koreańskiej sztuki walki mieczem. Jak wspomniano wcześniej, wymagania egzaminacyjne określają kierunek szkolenia dlatego nieodzownym elementem wymagań jest samoobrona. Ciekawostką jest to, że adept ma możliwość sam wybierać sposób obrony na konkretny atak, od miękkich dźwigni po twarde kontrataki i walkę w parterze i z użyciem broni, np. nóż vs nóź, nóż vs nunchaku. W ramach samoobrony walczy się według przepisów "Extreme TSD" - jest połączenie kopnięć, uderzeń, chwytów, rzutów, dźwigni i walki w parterze.
Mimo elementów tradycyjnych, w TSD szkolenie jest ukierunkowane pod kątem walki. Proporcje w przybliżeniu są następujące: 55 % walka (w tym przygotowanie do walki), 15% układy, 10% broń, 10 % samoobrona, 5% terminologia, filozofia itp. 5 % rozbicia i akrobatyka. Dzięki wszechstronności i wielu płaszczyzn szkolenia tangsoodo może być scharakteryzowane jako miks tradycyjnych i nowoczesnych sztuk walki. Osoba zaczynająca przygodę ze sportem bądź ze sztuką walki chce przede wszystkim umieć skutecznie walczyć. Jednak wśród ćwiczących są tacy, którzy nie koniecznie chcą walczyć na ringu, z różnych powodów - zdrowotnych, czy walka ich zwyczajnie nie pociąga lub po prostu przeszkodą jest wiek zbyt młody lub za stary. Dla takich ludzi układy i inne elementy tradycyjnego treningu są sposobem na samodoskonalenie.
ZASADY ETYCZNE I FILOZOFIA : Tangsudo odwołuje się do pięciu zasad etycznych kodeksu Hwarang. Na ich podstawie opracowano kodeks etyczny tangsoodo: Bądź lojalny swojemu krajowi. Bądź posłuszny rodzicom. Bądź wierny w małżeństwie. Bądź życzliwy dla innych. Szanuj starszych (wiekiem i stażem). Bądź wierny nauczycielowi. Bądź wierny przyjaciołom. Rozróżniaj dobro od zła. Nigdy nie cofaj się w walce. Zawsze kończ to, co zaczniesz. Kodeks ten opiera się także na siedmiu zasadach moralno-etycznych tangsudo (po koreańsku chong shin): uczciwość - yomchi, koncentracja - chungshin tongil, wytrwałość - innae, szacunek i posłuszeństwo - chunkyung, samokontrola - kukki, skromność (pokora) - kyomson, odwaga - paekjol bulgul.
Organizacje
Na świecie jest bardzo dużo różnych odłamów TSD. Tylko w samych Stanach jest ok. 20 większych. Powstały też Europejskie organizacje i różne unie, zrzeszające odłamy. W 1975 w Stanach Zjednoczonych została utworzona Tang Soo Do Moo Duk Kwan Federation Inc. (obecnie nosi nazwę U.S. Soo Bahk Do Moo Duk Kwan Federation Inc.). Inną organizacją jest World Tang Soo Do Association. Została założona w Filadelfii (USA) w 1982 przez Jae Chul Shina. W Polsce za sprawą Stowarzyszenia Tang Soo Do Polska znana jest Cheezic Tang Soo Do Federation założona przez Roberta Cheezica, ucznia Jae Chul Shina. we wrześniu 2007 roku powołana została Polska Federacja Tang Soo Do. Na czele tej organizacji stanął pionier Tang Soo Do w Polsce - Marcin Kostyra. W roku 1983 Chun Sik Kim założył International Tang Soo Do Federation. W roku 1994 Hwang Ki zmienił nazwę sztuki walki z tangsoodo na soobahkdo nawiązując do sztuki walki subak (soobahk) uprawianej dawniej w Korei. Sztukę walki tangsoodo uprawiali: amerykański aktor i karateka Chuck Norris -- uczeń Jae Chul Shina i Ki Whang Kima, oraz reżyser walk w filmach akcji Pat Johnson.
Tangsu do 1:
Tangsu do 2:
Tangsu do 3:
LINKI
Polska organizacja ninjutsu i TCS
Stronę odwiedziło już 27 odwiedzający (48 wejścia)
